Teknolojik gelişmelerin hız kazanması ile artık internet ortamında da önemli değişimler yaşanmıştır. Özellikle Sosyal medya kullanımı her geçen gün katlanarak artmakta olup küçük büyük fark etmeden herkesin sosyal medya hesaplarında aktif olduğunu görebilmekteyiz. Hal böyle olunca, sosyal medya üzerinden içerik üreterek para kazanan ve bunu meslek edinen insanları görmek gayet doğaldır.
Youtube üzerinden ‘’kendi katkılarının bulunduğu ya da doğrudan kendilerinin ürettiği‘’ video içeriklerini sağlayanlara Youtuber denilmektedir. İçerik üreterek Youtube üzerinden yayın yapmakta ve iş ortakları doğrultusunda aynı televizyonda olduğu gibi reklam ve sponsor sağlayarak da gelir elde edebilmektedirler. Ayrıca Youtube bu kişilere izlenme sayıları vs. istatistiklere göre bir belirli bir ücret vermektedir.
Influencer kavramı ise daha geniş anlamda tanımlanabilir. İşbu kavram sosyal medya üzerinde sahip oldukları belirli bir popülerliğe dayanarak, davranış yapılarına etki edebileceği kişilerin/takipçilerin belirli şekillerde etkilenmelerini sağlamak amacıyla bir ürünü, yeri ya da doğrudan bir yaşam tarzını sosyal medya paylaşımlarının odağına yerleştiren kişiler için kullanılabilir.
İçerik Sağlayıcılar Ve Sorumlulukları
Sosyal medya platformlarında veya kendi oluşturdukları platformlarda içerik üreten internet kullanıcıları 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ve ilgili yönetmelikler uyarınca "içerik sağlayıcı" sıfatına sahiptirler.
Mevzuatımızda içerik sağlayıcılara bir kısım yükümlülükler getirilmiştir. Örneğin "Bilgilendirme Yükümlülüğü" 5651 sayılı Kanun'un 3 üncü maddesinde düzenlenmiştir. İşbu maddeye göre İçerik, yer ve erişim sağlayıcıları, yönetmelikle belirlenen esas ve usuller çerçevesinde tanıtıcı bilgilerini kendilerine ait internet ortamında kullanıcıların ulaşabileceği şekilde ve güncel olarak bulundurmakla yükümlüdür. Burada dikkat edilmesi gereken nokta kanun maddesinde "kendilerine ait internet ortamında" ifadesinin geçmesidir. Bu durumda, bu yükümlülük genel olarak kendi işlettikleri platformlarda/sitelerde bizzat içerik üretenlere yönelik olduğu anlaşılmaktadır. Instagram ya da Youtube üzerindeki şahsi hesaplarından ticari/ekonomik amaçla içerik üreten ve bundan gelir elde eden kişiler için ise 5651 s. Kanun ve bağlı alt mevzuatımızda spesifik yükümlülük düzenlemeleri bulunmamaktadır.
İçerik sağlayıcıların sorumluluğuna ilişkin 5651 sayılı Kanun'un 4 üncü maddesinde düzenleme yer almaktadır. İçerik sağlayıcılar bu madde uyarınca internet ortamında kullanıma sunduğu her türlü içerikten sorumludur. Fakat burada değinilmesi gereken istisnai bir durum söz konusudur. İçerik sağlayıcı, bağlantı sağladığı başkasına ait içerikten sorumlu değildir. Ancak, sunuş biçiminden, bağlantı sağladığı içeriği benimsediği ve kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını amaçladığı açıkça belli ise genel hükümlere göre sorumlu olur.
En nihayetinde, internet ortamında içerik üreten kişiler Türk Hukukunda yer alan genel ilke ve esaslar doğrultusunda hukuka uygun içerikler üretmesi gerekmektedir. Aksi halde söz konusu içeriklerden ötürü sorumlulukları doğabilecektir. Hukuka aykırı içeriklerin oluşturulması halinde; kişilik hakları yönünden manevi tazminatlar, telif hakları da dahil olmak üzere sair tüm hakların ihlali sebebiyle zarar oluşması neticesinde maddi-manevi tazminatlar, içeriğin bir suç teşkil etmesi halinde cezai yaptırımlar ile içeriklerin kaldırılması ve erişimin engellenmesi gibi önlemlerle karşı karşıya kalınır.
Reklam Yapan Sıfatı
Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği 4 üncü maddesinde reklam yapılan internet ortamları ‘’mecra‘’ olarak isimlendirilmiş ve reklam yapanlar ise ‘’mecra kuruluşu‘’ olarak adlandırılarak, ‘’Reklamın yayınlandığı ve hedef kitleye ulaştırıldığı her türlü mecranın sahibi olan veya bunları işleten ya da kiraya veren gerçek veya tüzel kişi‘’ şeklinde tanımlanmıştır. Influencerlara dair bir takım özel düzenlemeler Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve bağlı alt mevzuat içeriğinde bulunmaktadır. Bu kapsamda en spesifik düzenleme ise, amacı Influencerlar üzerinden gerçekleşen reklam/tanıtım faaliyetlerinin taraflarına yol göstermek olan Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz’dur. İşbu kılavuzun 4 üncü maddesinde Influencerlar "Sosyal Medya Etkileyicisi" olarak ifade edilmiştir. Aynı maddede Influencer "‘’Sosyal medya hesabı üzerinden kendisine veya reklam verene ait bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla pazarlama iletişiminde bulunan kişi" olarak tanımlanmıştır. Açıklanan hususların ışığında Influencerların mecra kuruluşu sıfatına haiz olduğunu söyleyebiliriz. Bu durumda başta Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun 61 inci maddesi ve devamı maddelerinde belirtilen ve Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde detaylandırılan haksız ticari uygulama/reklamlara yönelik yasak faaliyetlere riayet etmelidir. Öte yandan, Influencerlar söz konusu mevzuata uygun olarak yaptıkları içerik/reklam paylaşımları kapsamında Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz’daki düzenlemelere de uymalıdır.
Comments